Szczepy bakterii probiotycznych – rodzaje i działanie. Co to znaczy, że są szczepozależne?
Ostatnia aktualizacja: 14 / 10 / 2025
Probiotyki nie są sobie równe – ich skuteczność zależy od szczepów bakterii w probiotykach, które mogą działać zupełnie inaczej nawet w obrębie tego samego gatunku. Z artykułu dowiesz się, czym są szczepy probiotyczne, na czym polega szczepozależność, oraz jak dobrać probiotyk dopasowany do indywidualnych potrzeb. Dowiesz się też, dlaczego produkty Nature Science wyróżniają się wysoką skutecznością i bezpieczeństwem potwierdzonym badaniami.
Szczepy bakterii probiotycznych – to musisz wiedzieć:
- Skuteczność probiotyku jest zależna od konkretnego przebadanego szczepu bakterii, nie tylko od gatunku.
- Preparaty wieloszczepowe, np. Lactobacillus i Bifidobacterium, wykorzystują synergię dla kompleksowego wsparcia jelit, odporności i metabolizmu. Jednoszczepowe działają precyzyjnie.
- Zwracaj uwagę na badania kliniczne potwierdzające działanie, wysoką przeżywalność w zmiennym pH oraz liczebność bakterii wyrażoną w miliardach CFU.
- Szczepy Lactobacillus wspierają trawienie, a Bifidobacterium wzmacniają odporność i łagodzą stany zapalne.
Szczepy bakterii probiotycznych – czym są i jak działają
Probiotyki wieloszczepowe to preparaty, które zawierają więcej niż jeden szczep bakterii probiotycznych, np. probiotyk 4 szczepy bakterii, działający kompleksowo na mikrobiotę jelitową. Ich celem jest kompleksowe wsparcie mikrobioty jelitowej oraz uzyskanie efektu synergii, czyli wzajemnego wzmacniania działania poszczególnych szczepów.
Każdy szczep bakterii ma określone właściwości i oddziałuje na inne obszary organizmu. W połączeniu tworzą kompleksowy efekt – wspierają jednocześnie układ trawienny, odpornościowy, metaboliczny oraz mikrobiotę jelitową. Przykładem takich probiotyków jest m.in. Mycobiotic NS, Bididobiotic NS czy Biotic One, są to produkty łączące kilka szczepów synergistycznych dla lepszego i kompleksowego działania.

Wybrane szczepy bakterii probiotycznych i ich zastosowanie
Każdy szczep bakterii probiotycznych charakteryzuje się odmiennym, specyficznym zakresem działania w organizmie człowieka. Poszczególne szczepy wykazują zróżnicowany wpływ na funkcjonowanie układu pokarmowego, immunologicznego czy metabolicznego.
Jednym z przykładów bakterii probiotycznych jest Lactobacillus, czyli najczęściej stosowany rodzaj w preparatach takich jak probiotyki Lactobacillus, które wspierają równowagę mikrobioty jelitowej i odporność. Znajdziemy go m.in. w takich produktach jak Mycobiotic, Mycobiotic Kids, Biotic One oraz Bifidobiotic. Poszczególne szczepy wykazują charakterystyczne działanie:
Lactobacillus:
- Lactobacillus plantarum – wspiera trawienie i stabilizuje mikrobiotę jelitową, hamując rozwój patogenów. Dodatkowo działa wspomagająco przy zaburzeniach układu pokarmowego, takich jak bóle brzucha czy wzdęcia.
- Lactobacillus rhamnosus – wzmacnia odporność, pomaga w profilaktyce biegunek, wspiera równowagę mikrobioty. Bakterie rhamnosus są szczególnie rekomendowane podczas antybiotykoterapii.
- Lactobacillus reuteri – wykazuje działanie przeciwbakteryjne, przyczynia się do zmniejszenia stanów zapalnych, łagodzi biegunki i kolki u dzieci.
- Lactobacillus casei – poprawia perystaltykę jelit, wspiera rozwój korzystnych bakterii w jelitach, działa przeciwzapalnie.
Warto wspomnieć także o bakterii acidophilus (Lactobacillus acidophilus), która wspiera trawienie i utrzymanie prawidłowego pH w jelitach.
Innym przykładem bakterii probiotycznych jest Bifidobacterium, beztlenowe bakterie Gram- dodatnie kolonizujące w organizmie człowieka wykazują szerokie działanie wspierające organizm gospodarza, przykładem są takie szczepy jak:
Bifidobacterium:
- Bifidobacterium animalis – wspomaga trawienie, reguluje wypróżnienia, wspiera odporność.
- Bifidobacterium bifidum – wspomaga równowagę mikrobioty, wspiera odbudowę mikrobioty po antybiotykoterapii, pomaga regulować rytm wypróżnień.
- Bifidobacterium longum – łagodzi stany zapalne jelit, wspiera metabolizm i odporność.
- Bifidobacterium breve – zmniejsza dolegliwości związane z wzdęciami czy zaparciami, działa przeciwzapalnie i zwiększa odporność.
Na czym poleca szczepozależność probiotyków?
Efektywność probiotyków w dużej mierze zależy od konkretnego szczepu bakterii, a nie tylko od gatunku. Nawet w obrębie tego samego gatunku różne szczepy mogą wykazywać odmienne właściwości biologiczne, mechanizmy działania i skuteczność w określonych zastosowaniach zdrowotnych.
Szczepozależność probiotyków obejmuje m.in.:
- Zdolność do przetrwania w przewodzie pokarmowym – niektóre szczepy lepiej radzą sobie z kwaśnym środowiskiem żołądka i obecnością żółci, co warunkuje ich skuteczną kolonizację jelit. Produkty Nature Science charakteryzują się wysoką przeżywalnością w zmiennym pH, co zapewnia ich wysoką skuteczność podczas stosowania.
- Specyficzne mechanizmy działania – różne szczepy mogą różnić się w produkcji kwasu mlekowego, krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych, bakteriocyn.
- Obszar oddziaływania w organizmie – niektóre szczepy działają głównie w jelicie cienkim, inne w jelicie grubym, a jeszcze inne wykazują dodatkowe działanie na drogi moczowo-płciowe lub jamę ustną.
- Bezpieczeństwo i tolerancja – poszczególne szczepy mogą mieć różny profil bezpieczeństwa u osób z osłabionym układem odpornościowym lub chorobami przewlekłymi. Z tego względu w probiotykach Nature Science znajdują się jedynie bakterie z grupy Lactobacillus i Bifidobacterium, które w badaniach nie wykazują tendencji do działań patogennych. Ponadto produkty posiadają certyfikaty GRAS oraz QPS, dzięki czemu ich działanie jest przebadane i bezpieczne.
Jak wybierać probiotyk – informacje, na które powinieneś zwrócić uwagę
Wybór odpowiedniego probiotyku powinien być świadomy i dopasowany do indywidualnych potrzeb organizmu. Szczególną uwagę należy poświęcić badaniom klinicznym, jakie zostały przeprowadzone pod kątem działania produktu. Nature Science gwarantuje skuteczność potwierdzoną przez Polską Akademię Nauk.
Jakość preparatu
- Bakterie probiotyczne powinny być szczegółowo opisane, ich jakoś jest gwarancją wysokiej skuteczności produktu. Probiotyki Nature Science są wytwarzane w oparciu o zaawansowane technologie, w warunkach spełniających najwyższe standardy. Dodatkowo bazują na polskich szczepach, co gwarantuje wysoką skuteczność oraz produkty najwyższej jakości.
Liczba żywych bakterii i ich przeżywalność
- Większość probiotyków zawiera od kilku milionów do kilkudziesięciu milionów CFU (jednostki tworzące kolonie) w porcji, w przypadku produktów Nature Science ilości bakterii probiotycznych określamy w miliardach, świadczy to o ich wysokiej skuteczności i wyróżnia na tle produktów probiotycznych dostępnych na rynku.
- Równia istotna jak ilość jest również przeżywalność bakterii, świadczy ona o realnym działaniu produktu w zmiennych pH układu pokarmowego, szczepy aura Clinical Collection zawarte w probiotykach Nature Science, cechują się przebadaną wysoką przeżywalnością w zmiennym pH.
Forma podania
- Na rynku możemy spotkać probiotyki w różnych formach, saszetki, kapsułki. Warto jednak zwrócić uwagę na obszar działania produktu, produkt w formie bakterii probiotycznych pokrytych nośnikiem w postaci skrobi lub maltodekstryny zamkniętych w saszetce pozwala na działanie na całej długości układu pokarmowego.
- Dodatkowo produkt w saszetce jest bardziej komforty do przyjęcia dla osób które mają problem z przyjmowaniem produktów w formie kapsułek, jest także dużą zaletą w produktach dla dzieci jak w przypadku Mycobiotic Kids.
Czystość składu produktu
- Szczególnie istotna dla alergików są produkty posiadające jedynie bakterie probiotyczne oraz nośnik. Taki skład jest bezpieczny dla osób z celiakią i nietolerujących laktozę. Takie cechy wykazują produkty Nature Science, które dodatkowo nie zawierają cukru, są bezpieczne dla alergików oraz nie mają dodatku konserwantów.
Probiotyki wieloszczepowe vs jednoszczepowe
Probiotyki różnią się nie tylko gatunkiem bakterii, ale również liczbą szczepów zawartych w preparacie. Można wyróżnić probiotyk jednoszczepowy, zawierający tylko jeden szczep bakterii oraz probiotyk wieloszczepowy, w którym znajduje się kilka szczepów działających komplementarnie. Produkty probiotyczne Nature Science wykazują wzajemną synergię działania w przypadku produktów wieloszczepowych takich jak Mycobiotic, Mycobiotic Kids, Bifidobiotic czy Biotic One.
Probiotyki jednoszczepowe
- Zawierają jeden, dokładnie określony szczep bakterii.
- Umożliwiają precyzyjne działanie w określonym obszarze zdrowia, np. łagodzenia uciążliwych dolegliwości ze strony układu pokarmowego czy wsparcie odporności
- Są łatwe do monitorowania pod kątem efektów.
Probiotyki wieloszczepowe
- Zawierają kilka szczepów, najczęściej z rodzajów Lactobacillus i Bifidobacterium.
- Szczepy działają synergicznie, wzmacniając swoje działanie i zapewniając szersze wsparcie zdrowotne.
- Mogą wspierać jednocześnie układ trawienny, odpornościowy, metabolizm oraz mikrobiotę jelitową.
- Często stosowane w preparatach dla osób po antybiotykoterapii lub w produktach mających kompleksowe działanie prozdrowotne.
Korzyści i ograniczenia stosowania poszczególnych szczepów
Każdy szczep bakterii probiotycznych ma unikalne właściwości i różne mechanizmy działania co dokładniej omówiono w szczepozależności. Zrozumienie korzyści i ograniczeń poszczególnych szczepów jest istotne przy wyborze odpowiedniego preparatu. Warto znać nazwy bakterii, ponieważ dzięki temu można świadomie wybierać skuteczne probiotyki.
| Nazwy bakterii | Lactobacillus | Bifidobacterium |
| Korzyści | • Wspomaga trawienie i perystaltykę jelit (L. plantarum, L. casei).
• Wzmacnia odporność i moduluje odpowiedź immunologiczną (L. rhamnosus, L. reuteri). |
• Wspomaga równowagę mikrobioty jelitowej i odbudowę flory po antybiotykoterapii (B. animalis, B. bifidum).
• Reguluje wypróżnienia i łagodzi stany zapalne jelit (B. longum, B. breve). |
| Ograniczenia | • Nie wszystkie szczepy przetrwają w kwaśnym środowisku żołądka.
• Skuteczność może być ograniczona, jeśli probiotyki są stosowane w niewystarczającej dawce lub nieodpowiedniej formie. Dlatego tak istotny jest dobór produktu o wysokiej ilości bakterii w składzie. |
• Niektóre szczepy są wrażliwe na temperaturę, co może ograniczać ich przeżywalność w produktach spożywczych.
• Produkty Nature Science dostarczane są wraz z chłodziwem, aby zachować ich właściwości – zalecane jest przechowywanie w warunkach chłodniczych. • Efekt prozdrowotny może wymagać stosowania w określonych dawkach i regularnie przez dłuższy czas. |
Wnioski praktyczne:
- Wybór szczepu powinien być dostosowany do celu stosowania
- Preparaty wieloszczepowe mogą minimalizować ograniczenia pojedynczych szczepów, wykorzystując efekt synergii.
- Ważne jest, aby kierować się badaniami klinicznymi potwierdzającymi skuteczność konkretnego szczepu w określonych wskazaniach.
Podsumowanie – szczepy bakterii probiotycznych i ich korzyści dla zdrowia
Różne rodzaje probiotyków wspierają zdrowie jelit, odporność i metabolizm. Szczepy Lactobacillus i Bifidobacterium pomagają przy bólach brzucha, wzdęciach i wymiotach, łagodząc objawy grzybicy układu pokarmowego (Mycobiotic, Mycobiotic Kids). Inne wspierają osoby z SIBO, IMO oraz nietolerancją laktozy i glutenu (Bifidobiotic), a także z nietolerancją histaminy (DAObiotic NS). Skuteczność probiotyków zależy od jakości preparatu, ponieważ szczepy różnią się odpornością na kwas żołądkowy i tlen. Dlatego właśnie warto wybierać produkty wysokiej jakości, takie jak Nature Science.
Świadome stosowanie probiotyków, dopasowanych do indywidualnych potrzeb, pozwala maksymalnie wykorzystać ich potencjał prozdrowotny. Dzięki temu wspiera również równowagę mikrobioty, a tym samym ogólny stan zdrowia organizmu.
Bibliografia:
- C. Hill, F. Guarner, G. Reid i wsp., „The International Scientific Association for Probiotics and Prebiotics consensus statement on the scope and appropriate use of the term probiotic”, Nature Review Gastroenterology & Hepatology
- Sanders, M. E., i wsp., „Probiotics and prebiotics in intestinal health and disease”, Nature Reviews Gastroenterology & Hepatology
- Gibson, G. R., i wsp., „The concept of the microbiome and probiotics: implications for human health”, Nutrition Reviews
- Y. Liu, i wsp., „Modulation of Gut Microbiota and Immune System by Probiotics, Pre-biotics, and Post-biotic”
- D. Sivri, B. Seref i wsp., „Evaluation of the Effect of Probiotic Supplementation on Intestinal Barrier Integrity and Epithelial Damage in Colitis Disease”, Nutrition Reviews
- T. Didari, S. Solki i wsp., „A systematic review of the safety of probiotics”
