Geozgodność szczepów – czym jest i dlaczego to klucz do sukcesu terapii probiotycznej?
Ostatnia aktualizacja: 31 / 10 / 2025
Stosowanie probiotyków wspiera równowagę mikrobioty jelitowej, jednak ich skuteczność zależy od odpowiedniego doboru szczepów i ich ilości. Z artykułu dowiesz się, czym jest geozgodność szczepów – kluczowy czynnik wpływający na skuteczność probiotyków. Poznasz też, jak zasady geozgodności zostały wykorzystane w preparatach Nature Science, aby zapewnić ich maksymalną efektywność i bezpieczeństwo stosowania.
Geozgodność szczepów – to musisz wiedzieć:
- Geozgodność szczepów probiotycznych oznacza dopasowanie mikroorganizmów do flory bakteryjnej populacji z danego regionu (np. Europy).
- Regionalne szczepy łatwiej kolonizują jelita, są odporniejsze na lokalne warunki i skuteczniej współdziałają z mikrobiotą gospodarza.
- Probiotyki z geozgodnymi, ludzkimi szczepami mają większą szansę na trwałą kolonizację i lepsze efekty – wspierają trawienie i odporność.
- Ważne cechy probiotyku: dokładnie oznaczony numer szczepu, potwierdzone działanie kliniczne, stabilna forma (liofilizat lub kapsułka dojelitowa) i min. 1 miliard CFU w porcji.
Geozgodność szczepów – definicja i naukowe podstawy
Dopasowanie szczepów bakterii probiotycznych do flory bakteryjnej charakterystycznej dla danego regionu lub populacji określa się mianem geozgodności.
Innymi słowy, chodzi o to, że szczepy bakterii probiotycznych wyizolowane z określonego środowiska, np. populacji europejskiej, lepiej współdziałają z mikrobiotą jelitową osób z tego samego obszaru. Dzieje się tak, ponieważ są przystosowane do lokalnych warunków. Szczepy z innych stref klimatycznych lub kulturowych (np. z Azji czy Afryki) mogą działać mniej skutecznie. Wynika to z dostosowania do lokalnego klimatu, diety i stylu życia.
Podstawy naukowe tej idei opierają się na badaniach nad kolonizacją szczepów probiotycznych, ich zdolnością do przylegania oraz przetrwania w przewodzie pokarmowym. Naukowcy analizują również ich interakcje z mikrobiotą gospodarza. Wyniki badań pokazują, że szczepy probiotyczne mogą osiedlać się w jelicie jedynie przejściowo. Trwałe zasiedlenie zależy jednak od wielu czynników, w tym od tego, jak dobrze dany szczep „pasuje” do ekosystemu gospodarza.
Dlaczego regionalne szczepy bakterii są skuteczniejsze?
Szczepy probiotyczne dopasowane do regionu geograficznego działają skuteczniej dzięki kilku mechanizmom:
- Dieta i środowisko – mikrobiota jelitowa danej populacji kształtuje się pod wpływem lokalnej diety, klimatu i nawyków żywieniowych. Szczepy bakterii mogą lepiej radzić sobie z warunkami panującymi w przewodzie pokarmowym, metabolitami obecnymi w diecie oraz konkurencją ze strony rodzimych drobnoustrojów.
- Mikrobiota „rezydująca” – mikrobiota człowieka wykazuje naturalny opór wobec obcych mikroorganizmów (colonization resistance). Szczepy pochodzące z tego samego regionu mogą łatwiej współdziałać lub być mniej konkurencyjne z istniejącą florą bakteryjną, co zwiększa ich szanse na kolonizację.
- Przystosowanie do warunków fizjologicznych – szczepy pochodzenia ludzkiego (human-origin) lepiej znoszą warunki przewodu pokarmowego, takie jak niskie pH żołądka czy działanie soli żółciowych, oraz skuteczniej przylegają do śluzówki jelit. Jeśli dodatkowo pochodzą z populacji o podobnym stylu życia i diecie, ich zdolność adaptacji jest jeszcze większa.
Regionalne szczepy bakterii lepiej „wchodzą w klimat” mikrobioty gospodarza, co przekłada się na wyższą skuteczność terapeutyczną probiotyku.
Probiotyk: szczepy – jak geozgodność wpływa na terapię?
Znajomość koncepcji geozgodności szczepów pomaga w wyborze probiotyku, który ma większą szansę na efektywne włączenie się w ekosystem jelitowy pacjenta. Szczepy probiotyczne dopasowane do lokalnej mikrobioty szybciej kolonizują jelita, lepiej współdziałają z rodzimą florą i skuteczniej wspierają równowagę mikrobioty. Dzięki temu terapia przynosi realne korzyści, takie jak poprawa trawienia, ograniczenie rozwoju patogenów i wsparcie odporności.
Kryteria wyboru szczepów probiotycznych – poza geozgodnością
| Kryterium | Szczegóły / wskazówki |
|---|---|
| Dokładnie określony szczep | Wybieraj produkty, które podają nie tylko gatunek, ale i numer szczepu, np. Lactobacillus plantarum AMT4 lub Bifidobacterium animalis AMT30. Przykładem jest Bifidobiotic NS, zawierający precyzyjnie opisane szczepy pochodzenia ludzkiego. |
| Udokumentowane działanie kliniczne i bezpieczeństwo | Sięgaj po preparaty o potwierdzonej skuteczności i bezpieczeństwie stosowania, najlepiej poparte wynikami badań klinicznych oraz certyfikatami jakości (np. status GRAS lub QPS). |
| Forma produktu | Najlepiej, gdy probiotyk ma formę liofilizatu (proszku) lub kapsułki z otoczką dojelitową, która chroni bakterie przed działaniem kwasu żołądkowego. |
| Liczba żywych kultur | Skuteczny probiotyk powinien zawierać minimum 1 miliard CFU (jednostek tworzących kolonie) w porcji. W przypadku większego obciążenia organizmu (np. antybiotykoterapia, stres) warto wybierać preparaty o wyższej koncentracji, np. Biotic One NS, który zawiera 125 bakterii w 1 porcji. |
| Kombinacja szczepów | Preparaty multi-strain (z wieloma szczepami) mogą działać synergistycznie, wspierając różne funkcje organizmu — zwróć uwagę na deklaracje producenta o synergii działania szczepów. |
| Odporność i stabilność preparatu | Skuteczność probiotyku zależy od żywotności bakterii przez cały okres stosowania. Produkty Nature Science należy przechowywać w temperaturze 2-8 stopni, co zapewnia wysoką stabilność i utrzymanie aktywności biologicznej szczepów. |
| Forma dla dzieci i dorosłych | W przypadku dzieci wybieraj preparaty z pozytywną opinią Centrum Zdrowia Dziecka i dopasowane do wieku, np. Mycobiotic Kids. Dorośli mogą korzystać z wersji o wyższej zawartości bakterii lub o szerszym składzie szczepów. |
| Dodatkowe składniki / brak zbędnych dodatków | Wybieraj produkty o prostym składzie — bez dodatku cukrów, słodzików, konserwantów czy barwników, które mogą zaburzać równowagę mikrobioty jelitowej. |
Badania kliniczne a geozgodność szczepów – co mówi nauka?
Badania porównawcze populacji z różnych kontynentów (np. Azji, Afryki, Europy) pokazują, że skład mikrobioty istotnie różni się w zależności od spożywanych produktów, zawartości błonnika, sposobu fermentacji żywności czy ekspozycji na drobnoustroje z gleby i zwierząt.
Badania kliniczne wskazują, że szczepy pochodzenia ludzkiego (human-origin) lepiej przystosowują się do warunków przewodu pokarmowego. Dzięki temu skuteczniej kolonizują jelita niż szczepy środowiskowe. W pewnym eksperymencie wykazano, że kolonizacja probiotyków zależy od indywidualnego profilu mikrobioty – u części osób bakterie w ogóle nie osiedlały się w jelicie z powodu tzw. colonization resistance. Oznacza to, że im większa zgodność pomiędzy szczepem a mikrobiotą gospodarza, tym większa szansa na jego skuteczne działanie.
Z kolei prace nad lokalnymi izolacjami, m.in. Lactobacillus plantarum z polskich produktów fermentowanych, pokazują, że szczepy pochodzące z podobnego środowiska mogą lepiej znosić warunki przewodu pokarmowego i wykazywać silniejsze działanie biologiczne.
Dotychczasowe badania wskazują, że skuteczność szczepów probiotycznych w dużej mierze zależy od stopnia dopasowania zastosowanego szczepu do mikrobioty i warunków środowiskowych gospodarza.
Rola Nature Science w promowaniu geozgodności szczepów
Produkty Nature Science powstają w oparciu o najnowsze osiągnięcia mikrobiologii i konsekwentnie stawiają na jakość oraz skuteczność. W ramach tej filozofii opracowano Geozgodne Probiotyki – preparaty, w których wszystkie szczepy bakterii są hodowane i badane w polskich laboratoriach, a cały proces produkcji – od hodowli po gotowy produkt – objęty jest ścisłą kontrolą.
Dzięki temu zastosowane szczepy probiotyczne charakteryzują się wysoką przeżywalnością i efektywnością w działaniu, a produkty Nature Science oferują stabilność i bezpieczeństwo stosowania. Polska produkcja i pełna kontrola jakości łączą naukową precyzję z realnymi korzyściami dla zdrowia.
Odkryj Geozgodne Probiotyki od Nature Science. Pamiętaj, że pochodzenie bakterii może być kluczem do Twojego zdrowia!
FAQ – Najczęściej zadawane pytania
Jak dieta i środowisko wpływają na potrzebę geozgodnych probiotyków?
Lokalna dieta, klimat i nawyki żywieniowe kształtują mikrobiotę jelitową. Dlatego szczepy z tej samej populacji są lepiej przystosowane do metabolizowania typowych składników i skuteczniej kolonizują jelita, zwiększając efektywność probiotykoterapii.
Czym jest „opór kolonizacyjny” i jak geozgodność go zmniejsza?
To naturalna zdolność mikrobioty do obrony przed obcymi bakteriami. Geozgodne szczepy, podobne genetycznie i środowiskowo do mikrobioty gospodarza, łatwiej się osiedlają i współdziałają z lokalnym ekosystemem jelitowym.
Czym różnią się szczepy pochodzenia ludzkiego od środowiskowych?
Szczepy human-origin pochodzą z przewodu pokarmowego człowieka, dlatego lepiej znoszą niskie pH żołądka i sole żółciowe, a także skuteczniej przylegają do śluzówki jelit. W rezultacie są trwalsze i efektywniejsze niż szczepy środowiskowe (np. z fermentowanej żywności).
Bibliografia
- Yatsunenko T, Rey FE, Manary MJ, Trehan I, Dominguez-Bello MG, Contreras M, Magris M, Hidalgo G. Baldassano RN, Anokhin AP, Heath AC, Warner B, Reeder J, Kuczynski J, Caporaso JG, Lozupone CA, Lauber C, Clemente JC, Knights D, Knight R, Gordon JI. Human gut microbiome viewed across age and geography. Nature. 2012 May 9;486(7402):222-7. doi: 10.1038/nature11053. PMID: 22699611; PMCID: PMC3376388.
- Zmora N, Zilberman-Schapira G, Suez J, Mor U, Dori-Bachash M, Bashiardes S, Kotler E, Zur M, Regev-Lehavi D. Brik RB, Federici S, Cohen Y, Linevsky R, Rothschild D, Moor AE. Ben-Moshe S, Harmelin A, Itzkovitz S, Maharshak N, Shibolet O, Shapiro H, Pevsner-Fischer M, Sharon I, Halpern Z, Segal E, Elinav E. Personalized Gut Mucosal Colonization Resistance to Empiric Probiotics Is Associated with Unique Host and Microbiome Features. Cell. 2018 Sep 6;174(6):1388-1405.e21. doi: 10.1016/j.cell.2018.08.041. PMID: 30193112.
- Ołdak A, Zielińska D, Łepecka A, Długosz E, Kołożyn-Krajewska D. Lactobacillus plantarum Strains Isolated from Polish Regional Cheeses Exhibit Anti-Staphylococcal Activity and Selected Probiotic Properties. Probiotics Antimicrob Proteins. 2020 Sep;12(3):1025-1038. doi: 10.1007/s12602-019-09587-w. PMID: 31463690; PMCID: PMC7456411.
- FAO/WHO. (2002). Guidelines for the evaluation of probiotics in food. Food and Agriculture Organization of the United Nations and World Health Organization Working Group Report.
