Probiotyki dla chorych na celiakię

Ostatnimi czasy dużo mówi się o glutenie w żywności w kontekście oddziaływania na nasze zdrowie. Gluten jest mieszaniną białek roślinnych, obecnych w ziarnach różnych zbóż, m.in. w pszenicy i życie. Nie oznacza to jednak, że znajduje się on wyłącznie w produktach mącznych – ze względu na swoje właściwości stosowany jest również przy wyrobie innych produktów, np. wędlin czy wyrobów mlecznych. Gluten może wywoływać różne dolegliwości i niekiedy konieczne jest jego wyeliminowanie z diety. Dietę bezglutenową muszą stosować m.in. osoby chore na celiakię.

Alergia, nietolerancja czy celiakia?

Nietolerancja na gluten może przejawiać się w różny sposób, przy czym warto wiedzieć, że nie każde niepożądane dolegliwości, wywołane nadwrażliwością czy alergią na gluten, oznaczają celiakię. Celiakia jest poważną nietolerancją pokarmową. Do niedawna uważano, ze jest to schorzenie wieku dziecięcego, z którego wyrasta się wraz z wiekiem. Nic bardziej mylnego. Celiakia to autoimmunologiczna choroba, która charakteryzuje się trwającą całe życie nietolerancją glutenu. Szacuje się, że cierpi na nią 1% populacji, a niektóre źródła mówią o tendencji wzrostowej. Celiakia ma podłoże generyczne. Gluten oddziałuje toksycznie na organizm chorego. Za sprawą glutenu rozwija się stan zapalny błony śluzowej jelita, w konsekwencji dochodzi do zaniku kosmków jelita cienkiego i wypustek błony śluzowej, odpowiedzialnych za wchłanianie składników odżywczych z pokarmu. Upośledza to proces wchłaniania pokarmów, a to z kolei prowadzi do różnego rodzaju objawów klinicznych. Ścisła dieta, niezawierająca glutenu, jest jedyną metodą leczenia celiakii, ale osoby zmagające się z tą chorobą powinny szczególnie zadbać o równowagę mikroflory jelitowej.

Celiakia a mikroflora jelitowa

Badania wykazują, że mikroflora jelitowa u osób chorych na celiakię uboga jest w bakterie probiotyczne z rodzaju Bifidobacterium i Lactobacillus przy licznym występowaniu bakterii Bacterioides, Proteobacteria, Staphylococcus i E. coli. Do końca jednak nie wiadomo, czy zaburzenia mikroflory są przyczyną schorzenia, czy raczej jego konsekwencją. Oczywiście, kluczowe jest przestrzeganie diety bezglutenowej, dzięki czemu zmniejsza się ilość niektórych niekorzystnie działających drobnoustrojów. Taka dieta nie powoduje jednak, że przybywa bakterii pożytecznych i nie wpływa na redukcję liczebności niekorzystnych szczepów E. coli. Stąd przyjmowanie probiotyków i zachowanie równowagi mikroflory jelitowej jest tak ważne w przypadku osób chorych na celiakię. Prawidłowa mikroflora pobudza dojrzewanie nabłonka jelitowego, wpływa na szczelność bariery jelitowej, reguluje aktywność układu immunologicznego i bierze udział w trawieniu białek glutenowych. Skład mikroflory może również wpływać na to, jakie występują u chorego objawy.

Proiotyki w diecie osób chorych na celiakię

Nawet najbardziej ścisła dieta bezglutenowa nie jest w stanie przywrócić równowagę mikroflory jelitowej. Z tego powodu dieta osób chorych na celiakię powinna być bogata w naturalne probiotyki, m.in. kiszonki, jogurty, kefiry czy maślanki. Świetnymi naturalnymi probiotykami są również kwas chlebowy i zakwas buraczany. Oprócz tego warto sięgnąć po wartościowe, bezglutenowe suplementy, zawierające żywe szczepy dobroczynnych bakterii probiotycznych. Probiotyki łagodzą skutki choroby i mogą przyspieszać regenerację kosmków jelitowych. Dzięki nim możliwa jest odbudowa mikroflory jelitowej – probiotyki sprawiają, że w jelitach namnażają się dobroczynne bakterie, a jednocześnie dochodzi do redukcji mikroorganizmów patogennych. Preparaty probiotyczne wpływają również korzystnie na układ immunologiczny i zapobiegają rozwojowi stanu zapalnego w śluzówce jelita.