Probiotyki przy dysbakteriozie jelitowej

Układ pokarmowy człowieka (jelito cienkie, jelito grube, odbytnica) zasiedlają różne drobnoustroje. Najwięcej mikroorganizmów bytuje w jelicie grubym. U dorosłego, zdrowego człowieka masa bakterii w tym odcinku układu trawiennego wynosi ok 1,5 kg, z czego 85% z nich powinny stanowić bakterie kwasu mlekowego. Mikroorganizmy tworzą unikalną dla każdego człowieka mikroflorę jelitową. Każde jej zaburzenie wiąże się z negatywnymi skutkami dla zdrowia. Jeżeli bakterie, które w normalnych warunkach kolonizują w jelicie grubym, migrują do jelita cienkiego (a konkretnie do jelita czczego), mówimy o dysbakteriozie jelitowej.

Zespół rozrostu bakteryjnego

Dysbakterioza (zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego, SIBO – ang. small intestinal bacterial overgrowth) jest zaburzeniem mikroflory jelitowej. W jelicie cienkim odbywa się zasadnicza część procesów trawiennych, tutaj też wchłaniane są strawione substancje odżywcze. W warunkach fizjologicznych tę część układu pokarmowego zasiedla niewielka ilość bakterii (głównie tlenowych). Przy nadmiernym rozroście bakterii w jelicie cienkim dochodzi do zaburzenia tych procesów – składniki odżywcze nie są odpowiednio wchłaniane, co w konsekwencji prowadzi do różnych niedoborów.

Przyczyny zaburzenia

Czynnikiem, który zwiększa ryzyko zaburzeń mikroflory jelitowej jest przewlekła antybiotykoterapia. Dysbakterioza może być również konsekwencją stosowania leków hamujących wydzielanie kwasu solnego, który stanowi barierę dla drobnoustrojów. Wśród innych czynników można wymienić nadużywanie alkoholu, palenie papierosów, stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych, brak lub osłabiona odporność, niektóre choroby układu pokarmowego (m.in. zapalenie jelit, zapalenie trzustki czy pęcherzyka żółciowego), zaburzenia perystaltyki jelit, wrodzone lub nabyte nieprawidłowości anatomiczne jelit, długotrwała hormonoterapia, a także nieprawidłowa dieta, uboga w błonnik.

Objawy dysbakteriozy

Wzdęcia, biegunki, kolki, zaparcia, bóle brzucha, spadek apetytu i utrata masy to najczęstsze objawy zespołu rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego. W zależności od tego, w jakim odcinku jelita czczego bytuje nadmiernie rozrośnięta flora jelitowa, stopień nasilenia objawów może być różny. Bakterie znajdujące się w jelicie cienkim rozkładają sole kwasów tłuszczowych, które niezbędne są do trawienia tłuszczów. Z kolei z powodu zaburzeń wchłaniania tłuszczów organizm ma problemy z przyswajaniem rozpuszczalnych w nich witamin. Przy nadmiernym rozroście bakterii mogą pojawiać się lub nasilić objawy nietolerancji laktozy.

Probiotyki w terapii dysbakteriozy

W terapii dysbakteriozy kluczowe jest zidentyfikowanie czynnika wywołującego zaburzenie. Najczęściej stosuje się antybiotyki o szerokim działaniu – w przypadku, gdy w jelicie doszło do namnożenia dużej liczby mikroorganizmów o charakterze patogennym, należy je przede wszystkim wyeliminować. Jeżeli przyczyną SIBO są zmiany anatomiczne, niekiedy konieczne jest leczenie chirurgiczne. W każdym wypadku ważne jest przywrócenie prawidłowej flory jelitowej. W tym celu warto sięgać po probiotyki – zarówno naturalne, jak i wysokiej jakości preparaty probiotyczne. Probiotyki są nie tylko źródłem dobroczynnych szczepów bakterii, występujących w układzie pokarmowym człowieka, ale mogą również łagodzić objawy dysbakteriozy. Chodzi w szczególności o takie bakterie jak Lactobacillus plantarum, Lactobacillus acidophilus, Bifidobacterium animalis, Steptococcus thermophilus drożdże Saccharomyces boulardii.